co to jest delirium geriatria

Co to jest delirium w geriatrii?

Definicja delirium

Delirium, znane również jako majaczenie, jest stanem ostrego zaburzenia świadomości, uwagi, percepcji i myślenia, który jest często spotykany wśród osób starszych, szczególnie tych z chorobami przewlekłymi lub po zabiegach operacyjnych. Jest to stan, który może być bardzo niepokojący zarówno dla pacjentów, jak i dla ich rodzin oraz opiekunów. Delirium charakteryzuje się gwałtownym początkiem i fluktuacją objawów, co oznacza, że mogą one zmieniać się w ciągu dnia.

Przyczyny i czynniki ryzyka

Przyczyny delirium są wielorakie i mogą obejmować zarówno czynniki wewnętrzne, jak i zewnętrzne. Wśród najczęstszych przyczyn wymienia się infekcje, zwłaszcza dróg moczowych i płuc, zmiany metaboliczne, jak odwodnienie czy zaburzenia elektrolitowe, a także reakcje na leki lub ich odstawienie. W kontekście geriatrii, czynniki ryzyka obejmują wiek powyżej 65 lat, demencję, choroby neurologiczne, zaburzenia widzenia i słuchu, wielolekowość oraz hospitalizację, szczególnie na oddziałach intensywnej terapii.

Typy delirium

Delirium można podzielić na trzy główne typy: hiperaktywne, hipoaktywne i mieszane. Delirium hiperaktywne charakteryzuje się pobudzeniem, agresją i halucynacjami, co jest łatwiejsze do zauważenia przez personel medyczny. W przypadku delirium hipoaktywnego pacjent jest apatyczny, mało reaktywny i wygląda na "wyłączonego", co często jest mylone z depresją lub zmęczeniem. Typ mieszany łączy elementy obu poprzednich, gdzie pacjent może przechodzić z jednego stanu w drugi w krótkim czasie.

co to jest delirium geriatria

Diagnostyka i leczenie

Diagnozowanie delirium wymaga dokładnego wywiadu z pacjentem i jego rodziną, obserwacji zmian w zachowaniu oraz wykluczenia innych przyczyn zmian w stanie psychicznym. Leczenie skupia się na identyfikacji i leczeniu podstawowej przyczyny delirium, co może obejmować zmianę leków, nawodnienie, leczenie infekcji czy normalizację poziomów elektrolitów. Dodatkowo, wdrażane są strategie mające na celu poprawę orientacji pacjenta, takie jak regularne przypominanie o dacie, miejscu oraz osobach wokół. W przypadkach, gdzie delirium jest bardzo nasilone, stosuje się leki antypsychotyczne w małych dawkach, aby zmniejszyć objawy pobudzenia.

Zapobieganie delirium w geriatrii

Zapobieganie delirium jest kluczowym elementem opieki geriatrycznej. Strategie prewencyjne obejmują zapewnienie odpowiedniego środowiska, które minimalizuje stres i dezorientację, jak np. dobre oświetlenie, łatwy dostęp do zegara i kalendarza, oraz unikanie zmian w rutynie pacjenta. Ważne jest również monitorowanie leków, które mogą wywoływać delirium, oraz szybkie leczenie wszelkich infekcji czy zaburzeń metabolicznych. Edukacja rodziny i opiekunów na temat wczesnych objawów delirium oraz odpowiednich interwencji może znacząco zmniejszyć ryzyko jego wystąpienia lub zaostrzenia.

Delirium jest złożonym problemem w geriatrii, który wymaga uwagi i zrozumienia ze strony całego zespołu opiekuńczego. Poprzez zrozumienie jego przyczyn, typów oraz strategii leczenia i prewencji, możemy lepiej zarządzać tym stanem, poprawiając jakość życia pacjentów geriatrycznych.